Symulacyjny model systemu transportu rowerowego w ramach projektu FLOW

UTU05 grudzień 2017FLOW

Jednym z zadań Gdyni w ramach udziału w projekcie FLOW jest rozwinięcie symulacyjnego modelu ruchu o system transportu rowerowego. Model makroskopowy to narzędzie, które za pomocą specjalistycznego oprogramowania jest w stanie odwzorować prognozowany ruch w sieci transportowej miasta.

Narzędzie umożliwia modelowanie potoków ruchu indywidualnego i zbiorowego. Dzięki rozszerzeniu modelu o ruch rowerowy, będzie on mógł być wykorzystywany jako narzędzie do planowania, podejmowania decyzji i analizowania wpływu zmian w organizacji ruchu rowerowego na ogólne warunki ruchu. Wdrożenie usprawnień dla ruchu rowerowego, zgodnie z założeniami projektu FLOW, ma docelowo wpływać na ograniczenie zatorów i zatłoczenia dróg. Rozszerzony model pomoże w publicznych konsultacjach, ponieważ wynikiem przeprowadzanych symulacji są wartości liczbowe, które pozwalają ocenić efektywność projektowanych rozwiązań. Ułatwia to publiczną dyskusję wspomagając interesariuszy i decydentów przy podejmowaniu decyzji przed wdrożeniem działań w zakresie ruchu rowerowego w mieście.

Rozbudowany model multimodalny, obejmujący różne środki transportu, będzie służyć jako główne źródło danych i pomoże w podejmowaniu decyzji dotyczących przeprojektowania ulic i alokacji środków dla różnych projektów związanych z infrastrukturą transportu w mieście w celu poprawy warunków ruchu drogowego dla wszystkich jego użytkowników.
Pierwszym elementem modelu jest dokładne odwzorowanie sieci transportowej miasta (rys.1). Gdynia zakodowała sieć rowerową w dotychczas wykorzystywanym modelu ruchu. Będzie to podstawą analizowania wszelkich zmian planowanych do wdrożenia w sieci dróg rowerowych.

Rys. 1. Fragment sieci transportowej Gdyni w modelu makroskopowym
źródło: opracowanie własne

Kolejnym istotnym elementem modelowania ruchu jest zebranie informacji o podróżach mieszkańców i relacjach, w jakich poruszają się rowerzyści. Dla potrzeb projektu wykorzystano informacje z badań preferencji i zachowań komunikacyjnych przeprowadzonych przez Zarząd Komunikacji w Gdyni, dane z rywalizacji European Cycling Challenge obejmujące ścieżki GPS zarejestrowanych przejazdów oraz dane z ankiet przeprowadzonych z rowerzystami w ramach badań ruchu rowerowego oraz konkursu "Do pracy jadę rowerem". Dane o ruchu rowerzystów pozwalają odwzorować rozkład przestrzenny podróży, czyli intensywność ruchu pomiędzy poszczególnymi rejonami miasta, tworząc tzw. więźbę ruchu (rys. 2).

Rys. 2. Rozkład przestrzenny podróży rowerowych w Gdyni
źródło: opracowanie własne

Kolejnym krokiem modelowania ruchu jest obliczenie prognozowanego natężenia ruchu rowerzystów na poszczególnych odcinkach sieci transportowej. W modelu odwzorowano przebieg wydzielonych dróg dla rowerów, ciągów pieszo-rowerowych, pasów rowerowych i jezdni, po których rowerzyści mogą poruszać się wspólnie z innymi pojazdami. Każdy typ odcinka sieci powiązany jest z parametrami odwzorowującymi jego charakterystykę – klasę drogi, nawierzchnię, nachylenie czy sposób prowadzenia ruchu (zależnie lub niezależnie od pojazdów lub pieszych). Zgodnie z wynikami przeprowadzonych ankiet, model uwzględnia, że rowerzyści przy wyborze trasy przejazdu bardziej preferują wydzielone drogi dla rowerów o nawierzchni asfaltowej niż np. ciągi pieszo-rowerowe zbudowane z kostki. W modelu odwzorowano jest również prędkość przejazdu poszczególnymi odcinkami sieci wynikająca z nachylenia terenu. Wykorzystanie tego rozwiązania pozwala porównać czas przejazdu różnymi trasami uwzględniając zmiany prędkości jazdy wynikające z konieczności pokonywania wzniesień.
Ostateczne wyniki symulacji będą zawierać dane o natężeniu ruchu, czasie podróży, prędkości i udziale ruchu rowerowego na poszczególnych ulicach. Te parametry będą mogły zostać wykorzystane w celu porównania różnych scenariuszy planistycznych. dotyczących różnych planów rozbudowy sieci rowerowej miasta. W ramach projektu FLOW w modelu przeprowadzone zostaną symulacje dla następujących wariantów:

• połączenie dróg rowerowych w Śródmieściu Gdyni,
• połączenie ul. Janka Wiśniewskiego z ul. Morską,
• połączenie promowe Śródmieścia z Oksywiem,
• połączenie dróg rowerowych w rejonie skrzyżowania ul Wielkopolskiej i Al. Zwycięstwa,
• budowa drogi rowerowej przez plażę w Orłowie (przedłużenie szlaku nadmorskiego),
• wyznaczenie drogi dla rowerów w Alei 17 Grudnia.

Odwzorowanie planowanych rozwiązań w modelu symulacyjnym pozwoli ujawnić zalety i wady poszczególnych inwestycji oraz ocenić ich wpływ na poprawę warunków ruchu rowerowego i zwiększenie atrakcyjności tej formy poruszania się po mieście, co w dalszym horyzoncie czasowym powinno przełożyć się na ograniczenie zatłoczenia ulic w Gdyni.